Για πρώτη φορά μετά από 40 χρόνια θα αναγκαστεί μια ελληνική κυβέρνηση να δώσει στοιχεία για την αποστολή της Α' Μοίρας Καταδρομών στην Κύπρο και για τους ηρωικούς Ελληνες καταδρομείς που χάθηκαν τόσο από φίλια όσο και από εχθρικά πυρά, αλλά στο τέλος έσωσαν τουλάχιστον την μάχη του αεροδρομίου της Λευκωσίας.
Η Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοουμένους (ΔΕΑ) ζήτησε από το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Φρουράς (ΓΕΕΦ) και αυτό θα ζητήσει (αν δεν έχει ήδη συμβει αυτό) ολα εκείνα τα στοιχεία που συνιστούσαν την αποστολή "ΝΙΚΗ" των μεταγωγικών Noratlas, έμφορτων με 350 καταδρομείς στις 22 Ιουλίου 1974, στην μοναδική προσπάθεια της Ελλάδας να βοηθήσει έμπρακτα την Κύπρο.
Σημειώνεται ότι μέχρι και σήμερα η αποστολή "ΝΙΚΗ" δεν έχει αναγνωριστεί επίσημα από το ελληνικό κράτος και όχι απλώς δεν έχουν τιμηθεί οι συμμετάσχοντες σε αυτή, αλλά ούτε καν έχουν αναγνωριστεί οι νεκροί!
Το κυπριακό υπουργικό συμβούλιο αποφάσισε μάλιστα την διεξαγωγή εκταφών στο στρατιωτικό κοιμητήριο στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας, προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσο υπάρχουν ακόμα οστά στρατιωτών από την Ελλάδα, που βρίσκονταν στο μεταγωγικό αεροσκάφος που κατάρρίφθηκε από φίλια πυρά (λόγω του χάους που επικρατούσε και του σκότους, θεωρήθηκε ότι τα αεροσκάφη ήταν τουρκικά και εβλήθησαν όλα).
Οι εκταφές αποφασίστηκαν , ύστερα από σχετικό αίτημα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Η ΔΕΑ ζήτησε κατά πόσο υπάρχει κάποιος χάρτης με το ακριβές σημείο, που είχε θαφτεί το αεροπλάνο και με τα στοιχεία των θυμάτων.
Πάντως, αυτόπτες μάρτυρες, οι οποίοι κατά καιρούς μίλησαν δημόσια για τα τραγικά γεγονότα του Ιουλίου του 1974, είχαν πει ότι το αεροπλάνο θάφτηκε στο σημείο, όπου σήμερα βρίσκεται ο μεγάλος σταυρός, στο ύψωμα του στρατιωτικού κοιμητηρίου.
Όπως αποφάσισε το υπουργικό, και γράφει η εφημερίδα "Φιλελεύθερος" τη γενική ευθύνη για την υλοποίηση του έργου θα αναλάβει το υπουργείο Εξωτερικών και επικεφαλής/ συντονιστής έχει οριστεί ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Ανθρωπιστικών Θεμάτων του υπουργείου Εξωτερικών.
Θα εργαστούν τέσσερις Κύπριοι αρχαιολόγοι, επί εθελοντικής βάσεως ή με απόσπαση από το μουσείο, για την περίοδο που θα διαρκέσουν οι εργασίες, η μέγιστη διάρκεια της οποίας (συμπεριλαμβανομένης της ολοκλήρωσης των ανθρωπολογικών εξετάσεων) θα είναι 3-4 εβδομάδες.
Η πτήση των μεταγωγικών προβλέπονταν να γίνει με άκρα μυστικότητα, από την αεροπορική βάση της Σούδας στην Κρήτη, μετά από διαταγή του ΓΕΣ μεταφέροντας την Α΄ Μοίρα Καταδρομών με τον οπλισμό της.
Η όλη επιχείρηση θα έφερε την κωδική ονομασία “ΝΙΚΗ”. Είκοσι αεροσκάφη Nord 2501 Noratlas και δέκα C-47 Dakota της 354 Μοίρας Μεταφορών “Πήγασος” διατέθηκαν για την μεταφορά της Μοίρας.
Τα αεροσκάφη θα απογειώνονταν κατά την διάρκεια της νύχτας, θα πετούσαν χωρίς συνοδεία μαχητικών, σε χαμηλό ύψος, σε σιγή ασυρμάτου, με τα φώτα πορείας σβηστά και χωρίς οπτική επαφή μεταξύ τους. Τελικός προορισμός το αεροδρόμιο της Λευκωσίας, προσγείωση σε αυτό, αποβίβαση των καταδρομέων και άμεση επιστροφή των αεροσκαφών στην Ελλάδα.
Τελικά αποφασίστηκε να διατεθούν στο πρώτο κύμα 15 αεροσκάφη και στο δεύτερο τα υπόλοιπα 15. Η κυβέρνηση Καραμανλή που ανέλαβε την εξουσία στην Ελλάδα μετά την κατάρρευση της στρατιωτικής κυβέρνησης, απαγόρευσε στο δεύτερο κύμα να απογειωθεί.
Το “σχέδιο” προέβλεπε να αρχίσουν οι απογειώσεις στις 22.30 της 21ης Ιουλίου με χρονικό διαχωρισμό αεροσκαφών 5΄ έτσι ώστε να έχουν όλα απογειωθεί μέχρι τα μεσάνυχτα. Η πτήση προς την Κύπρο, η αποβίβαση των καταδρομέων και του υλικού και η επιστροφή έπρεπε να γίνουν υπό πλήρες σκότος, για την αποφυγή εντοπισμού από την Τουρκική αεροπορία. Υπήρξε ρητή διαταγή, σε καμία περίπτωση να μην προσγειωθεί αεροσκάφος στην Κύπρο με το φως της ημέρας.
Οι απογειώσεις ξεκίνησαν στις 22:30 με την παρακάτω σειρά και το χαρακτηριστικό κλήσης:
Στις 22:30 το αεροσκάφος 135 με χαρακτηριστικό κλήσεως ‘Νίκη 1′
ΠΛΗΡΩΜΑ. Κυβερνήτης: Μιχάλης Χοχλακάκης (Επισμηναγός) Συγκυβερνήτης: Αναστάσιος Δέμης (Υποσμηναγός) Ιπτάμενος Μηχανικός: Παναγιώτης Ζελενίτσας (Ανθυπασπιστής) Ναυτίλος: Ιωάννης Σγούρος (Αρχισμηνίας)
Στις 22:35 το αεροσκάφος 140 με χαρακτηριστικό κλήσεως ‘Νίκη 2′
ΠΛΗΡΩΜΑ. Κυβερνήτης: Ιωάννης Σφήκας (Επισμηναγός) Συγκυβερνήτης: Παναγιώτης Πανούσης (Επισμηναγός) Ιπτάμενος Μηχανικός: Κωνσταντίνος Τυλιγάδης (Ανθυπασπιστής) Ναυτίλος: Ιωάννης Καραΐσκος (Αρχισμηνίας)
Στις 22:40 το αεροσκάφος 207 με χαρακτηριστικό κλήσεως ‘Νίκη 3′
ΠΛΗΡΩΜΑ. Κυβερνήτης: Σωτήριος Στέφας (Επισμηναγός) Συγκυβερνήτης: Γεώργιος Νεονάκης (Επισμηναγός) Ιπτάμενος Μηχανικός: Αθανάσιος Παπαναστασίου (Υποσμηναγός) Ναυτίλος: Ιωάννης Δρίτσας (Αρχισμηνίας)
Στις 22:45 το αεροσκάφος 133 με χαρακτηριστικό κλήσεως ‘Νίκη 4′
ΠΛΗΡΩΜΑ. Κυβερνήτης: Βασίλειος Παναγόπουλος (Επισμηναγός) Συγκυβερνήτης: Στέργιος Συμεωνίδης (Επισμηναγός) Ιπτάμενος Μηχανικός: Γεώργιος Δάβαρης (Ανθυποσμηναγός) Ναυτίλος: Ηλίας Άνθιμος (Αρχισμηνίας)
Στις 22:50 το αεροσκάφος 234 με χαρακτηριστικό κλήσεως ‘Νίκη 5′
ΠΛΗΡΩΜΑ. Κυβερνήτης: Εμμανουήλ Δρακωνάκης (Επισμηναγός) Συγκυβερνήτης: Σωτήριος Παπούλης (Υποσμηναγός) Ιπτάμενος Μηχανικός: Αναστάσιος Λούκος (Ανθυπασπιστής) Ναυτίλος: Βασίλειος Γκάνος (Αρχισμηνίας)
Στις 22:55 το αεροσκάφος 220 με χαρακτηριστικό κλήσεως ‘Νίκη 6′
ΠΛΗΡΩΜΑ. Κυβερνήτης: Ιωάννης Παπακωνσταντίνου (Επισμηναγός) Συγκυβερνήτης: Δημήτριος Καρδαράς (Σμηναγός) Ιπτάμενος Μηχανικός: Γεώργιος Σαλαπάτας (Ανθυπασπιστής) Ναυτίλος: Σωκράτης Κάβουρας (Αρχισμηνίας)
Στις 23:00 το αεροσκάφος 139 με χαρακτηριστικό κλήσεως ‘Νίκη 7′
ΠΛΗΡΩΜΑ. Κυβερνήτης: Γεώργιος Δημητρός (Σμηναγός) Συγκυβερνήτης: Βασίλειος Μέττας (Επισμηναγός) Ιπτάμενος Μηχανικός: Γεώργιος Καγιαμπάκης (Ανθυπασπιστής) Ναυτίλος: Ιωάννης Ράζος (Αρχισμηνίας)
Στις 23:15 το αεροσκάφος 144 με χαρακτηριστικό κλήσεως ‘Νίκη 8′
ΠΛΗΡΩΜΑ. Κυβερνήτης: Νικόλαος Τζανάκος (Επισμηναγός) Συγκυβερνήτης: Δημήτριος Λαυράνος (Ανθυποσμηναγός) Ιπτάμενος Μηχανικός: Βασίλειος Τσιουρής (Ανθυπασπιστής) Ναυτίλος: Σαράντος Μουτσάτσος (Αρχισμηνίας)
Στις 23:35 το αεροσκάφος 142 με χαρακτηριστικό κλήσεως ‘Νίκη 9′
ΠΛΗΡΩΜΑ. Κυβερνήτης: Ανδρέας Στραβοπόδης (Επισμηναγός) Συγκυβερνήτης: Αθανάσιος Παπαϊωάννου (Ανθυποσμηναγός) Ιπτάμενος Μηχανικός: Αναστάσιος Καρδάκος (Ανθυπασπιστής) Ναυτίλος: Κωνσταντίνος Ρουμελιώτης (Αρχισμηνίας)
Στις 23:40 το αεροσκάφος 222 με χαρακτηριστικό κλήσεως ‘Νίκη 10′
ΠΛΗΡΩΜΑ. Κυβερνήτης: Σωτήριος Παπαθανασίου (Επισμηναγός) Συγκυβερνήτης: Αθανάσιος Ιλαρρίδης (Αντισμήναρχος) Ιπτάμενος Μηχανικός: Ευάγγελος Πεδιαδιτάκης (Ανθυπασπιστής) Ναυτίλος: Γεώργιος Κουλούλας (Αρχισμηνίας)
Στις 23:51 το αεροσκάφος 189 με χαρακτηριστικό κλήσεως ‘Νίκη 11′
ΠΛΗΡΩΜΑ. Κυβερνήτης: Γεώργιος Μήτσαινας (Επισμηναγός) Συγκυβερνήτης: Χριστ. Κυριακόπουλος (Επισμηναγός) Ιπτάμενος Μηχανικός: Κωνσταντίνος Σίμος (Ανθυπασπιστής) Ναυτίλος: Αλέξανδρος Φούτσης (Αρχισμηνίας)
Στις 23:55 το αεροσκάφος 143 με χαρακτηριστικό κλήσεως ‘Νίκη 12′
ΠΛΗΡΩΜΑ. Κυβερνήτης: Νικόλαος Αδαμόπουλος (Επισμηναγός) Συγκυβερνήτης: Δημήτριος Χατζηπαναγιώτης (Επισμηναγός) Ιπτάμενος Μηχανικός: Ιωάννης Κομιανός (Ανθυπασπιστής) Ναυτίλος: Πολ. Βασιλάκος (Αρχισμηνίας)
Στις 23:58 το αεροσκάφος 151 με χαρακτηριστικό κλήσεως ‘Νίκη 13′
ΠΛΗΡΩΜΑ. Κυβερνήτης: Βασίλειος Νικολάου (Αντισμήναρχος-Διοικητής 354 Μοίρας) Συγκυβερνήτης: Γεώργιος Χατζηδάκης (Σμήναρχος-Υποδιοικητής 112ΠΜ) Ιπτάμενος Μηχανικός: Βασίλειος Γκορέζης (Ανθυπασπιστής) Ναυτίλος: Αντώνιος Κλεφτογιάννης (Αρχισμηνίας)
Στις 00:20 το αεροσκάφος 132 με χαρακτηριστικό κλήσης ‘Νίκη 14′
ΠΛΗΡΩΜΑ. Κυβερνήτης: Παναγιώτης Λυμπερόπουλος (Επισμηναγός) Συγκυβερνήτης: Βασίλειος Κωτσόπουλος (Αντισμήναρχος) Ιπτάμενος Μηχανικός: Δημήτριος Μανής (Ανθυπασπιστής) Ναυτίλος: Αντώνιος Μπαραλιάκος (Αρχισμηνίας)
Στις 00:23 το αεροσκάφος 187 με χαρακτηριστικό κλήσης ‘Νίκη 15′.
ΠΛΗΡΩΜΑ. Κυβερνήτης: Ευάγγελος Πετρουλάκης (Επισμηναγός) Συγκυβερνήτης: Ευάγγελος Παπασταματίου (Επισμηναγός) Ιπτάμενος Μηχανικός: Σωτήριος Καρανταΐρης (Ανθυπασπιστής) Ναυτίλος: Ιωάννης Γραμματικός (Αρχισμηνίας)
Το σχέδιο απογειώσεων εφαρμόστηκε όσον αφορά τα πέντε πρώτα αεροσκάφη, αλλά από εκεί και πέρα υπήρξαν καθυστερήσεις, (σύμφωνα με ορισμένες εκδοχές σκόπιμες) με αποτέλεσμα να δοθεί διαταγή να ακυρωθούν οι απογειώσεις, αφήνοντας πέντε Νοράτλας και όλα τα Ντακότα με το υλικό πίσω! Τελευταίο απογειώθηκε το Νοράτλας με τον κωδικό “Νίκη 15″, (15ο στην σειρά απογειώσεων) έξω από τα χρονικά όρια, και παρά την εντολή να ακυρώσει.
Δυστυχώς δεν απογειώθηκαν και τα F-4E. Εδώ οι διαταγές τηρήθηκαν, όπως ακολουθήθηκαν και οι διαταγές από τα υποβρύχια να μην πληγεί ο τουρκικός αποβατικός Στόλος!
Όταν απογειώθηκαν και τα 15 Νοράτλας το Κέντρο Επιχειρήσεων της 115 Π.Μ έστειλε το σχετικό σήμα στο 28ο ΑΤΑ (Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας), και στο ΓΕΑ. Με την σειρά τους το 28ο ΑΤΑ ή το ΓΕΑ ενημέρωσε το ΑΕΔ (Αρχηγείο Ενόπλων Δυνάμεων) το οποίο ενημέρωσε το ΓΕΕΦ (Λευκωσία) σε απλή γλώσσα και χωρίς κωδικοποίηση με το παρακάτω σήμα: “ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΤΑ ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ”.
Πλησιάζοντας την Κύπρο από τα δυτικά, και έχοντας από ώρα σπάσει την σιγή ασυρμάτου, παρατήρησαν ότι η θαλάσσια περιοχή νότια του νησιού παρουσίαζε ασυνήθιστη κίνηση πολεμικών πλοίων του Αμερικανικού 6ου Στόλου.
Φτάνοντας πάνω από το νησί, παρατήρησαν μεγάλες πυρκαϊές στο Όρος Τρόοδος, οι οποίες είχαν ανάψει απο τους βομβαρδισμούς των Τούρκων. Αυτές οι πυρκαϊές ήσαν η πηγή των αναλαμπών στον ορίζοντα που είχαν βοηθήσει στον προσανατολισμό πολλών Νοράτλας κατά την προσέγγισή τους στην Κύπρο. Μερικά αεροσκάφη δέχτηκαν αραιά πυρά από τις διάσπαρτες τουρκοκυπριακές θέσεις, αλλά χωρίς τα πληρώματά τους να ανησυχήσουν ιδιαίτερα.
Ένα-ένα τα μεταγωγικά άρχισαν την κάθοδό τους προς το αεροδρόμιο της Λευκωσίας, όταν διαπίστωσαν ότι δέχονταν σφοδρά αντιαεροπορικά πυρά, αν και απ’ ότι γνώριζαν, το αεροδρόμιο ευρίσκετο μέχρι εκείνη την στιγμή σε Ελληνικά χέρια. Η ώρα ήταν λίγο μετά τις 02.00 της 22ας Ιουλίου.
Πριν την αναχώρηση της αποστολής, τα πληρώματα των "Νοράτλας" ενημερώθηκαν ότι οι κυπριακές δυνάμεις οι οποίες είχαν τον έλεγχο του αεροδρομίου, είχαν ειδοποιηθεί για την άφιξη των ελληνικών αεροσκαφών και είχαν διαταχθεί να μην ανοίξουν πυρ κατά την προσέγγισή τους αλλά η ουσία είναι ότι τους υποδέχθηκαν με καταιγισμό πυρών.
Κάποιοι απο τους χειριστές των αεροσκαφών, ελπίζοντας ότι το αεροδρόμιο ήταν ακόμη σε Ελληνικά χέρια, σε μια απελπισμένη προσπάθεια να δηλώσουν την εθνικότητά τους άναβαν όλα τα φώτα των Νοράτλας, κατά την τελική φάση της προσγείωσης.
Αυτό, λίγο επηρέασε αυτούς που πυροβολούσαν απο το έδαφος, αλλά τουλάχιστον τα τελευταία αεροσκάφη δεν είχαν απώλειες, αν και όλα έφεραν σημάδια απο τα πυρά που δέχτηκαν. Οι κυπριακές α/α Μοίρες, οι 185η και 184η δεν ενημερώθηκαν για την αποστολή, με αποτέλεσμα να θεωρήσουν ότι τα αεροσκάφη τα οποία πέταγαν ήταν εχθρικά.
Όταν καθυστερημένα διαπιστώθηκε ότι τα αεροσκάφη που επιχειρούσαν να προσγειωθούν ήσαν ελληνικά, τα πυρά απο το έδαφος άρχισαν να αραιώνουν και τέλος σταμάτησαν. Ήταν όμως πλέον αργά: Ενα "Νοράτλας" το "ΝΙΚΗ 4" καταρρίφθηκε και 33 Ελληνες αεροπόροι και καταδρομείς σκοτώθηκαν...
Το "ΝΙΚΗ 6" εβλήθη σε πολλαπλά σημεία της ατράκτου και σχεδόν χωρίς μηχανές και χάρη στις προσπάθειες των πιλότων κατάφερε ευτυχώς να προσγειωθεί με δύο νεκρούς καταδρομείς και πολλούς τραυματίες.
Το τραγικό αυτό λάθος κόστισε την ζωής σε 4 αεροπόρους 29 καταδρομείς και τον τραυματισμό 11 ακόμα καταδρομέων . Από την δύναμη των 318 ανδρών της Α'Μοίρας καταδρομών 278 παρέμειναν στην Κύπρο και πολέμησαν ηρωικά.
Τελευταίο, και λίγο πριν το πρώτο φως προσγειώθηκε το “Νίκη 15″ που μετέφερε τα πυρομαχικά της Α΄Μοίρας Καταδρομών.
Τα υπόλοιπα προσγειώθηκαν. Οι 278 άνδρες που επέζησαν, πολέμησαν και νίκησαν στην μάχη του αεροδρομίου. Αλλοι τόσοι θα είχαν σώσει το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ και άλλοι τόσοι θα είχαν σταματήσει την τουρκική απόβαση. Ομως η νέα κυβέρνηση των Αθηνών αρνήθηκε να βοηθήσει...
Οι νεκροί μας:
ΝORATLAS 52-133 " NIKH 4 "
Θύματα ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ: Κυβερνήτης - (Επισμηναγός) Παναγόπουλος Βασίλειος , Συγκυβερνήτης - (Επισμηναγός ) Συμεωνίδης Στυλιανός , Ναύτιλος - (Επισμηνίας) Άνθιμος Ηλίας , Ιπτάμενος Μηχανικός - (Ανθυποσμηναγός) Δάβαρης Γεώργιος .
Θύματα Καταδρομείς Α' ΜΟΙΡΑ ΚΑΤΑΔΡΟΜΩΝ : ΔΕΑ(ΚΔ)Τσαμκιράνης Δημήτριος , Λοχίας (ΚΔ)Καβραχωριανός Νικόλαος , Λοχίας (ΚΔ)Τzιλιβάκης Στέφανος , Δεκανέας (ΚΔ)Τσάκωνας Ευάγγελος , Δεκανέας (ΚΔ)Χριστόπουλος Αθανάσιος , Κ/Δ Αναστασόπουλος Ανδρέας , Κ/Δ Γιαννακάκης Κοσμάς , Κ/Δ Γιαννάκος Στέφανος , Κ/Δ Γιαννόπουλος Παναγιώτης , Κ/Δ Δαλαμάγκας Ηλίας Ζησιμόπουλος , Κ/Δ ΑνδρέαςΗλίας Κωνσταντίνος , Κ/Δ Κασιμάκης Σωτήριος , Κ/Δ Κατερός Κωνσταντίνος , Κ/Δ Κουρούνης Σωτήριος , Κ/Δ Λίγδης Χρήστος , Κ/Δ Δοϊτσίδης Χριστόδουλος , Κ/Δ Μανιάτης Σπυρίδων , Κ/Δ Μονιάς Αιμίλιος , Κ/Δ Μπαρώτας Κωνσταντίνος , Κ/Δ Νάκος Γεώργιος , Κ/Δ Πρινιανάκης Στυλιανός , Κ/Δ Σιορώκος Δημήτριος , Κ/Δ Σκιαδαρέσης Νικόλαος , Κ/Δ Τζούρας Σωτήριος , Κ/Δ Τούλης Ηλίας , Κ/Δ Χατζόπουλος Χρήστος ,
Τραυματίες Καταδρομείς : Κ/Δ Ζαφειρίου Αθανάσιος(Μοναδικός επιζήσας)
NORATLAS 52-139 " NIKH 6 "
Θύματα Καταδρομείς Α' ΜΟΙΡΑ ΚΑΤΑΔΡΟΜΩΝ : Κ/Δ Νόμπελης Σπυρίδων , Κ/Δ Οικονομάκης Κωνσταντίνος
Τραυματίες Καταδρομείς Κ/Δ Τσόγκας Παύλος , Κ/Δ Αντωνόπουλος Γεώργιος , Κ/Δ Φύσσαρης Ιωάννης , Κ/Δ Θεοδωρόπουλος Σ. , Κ/Δ Γκόγκος Κ. , Κ/Δ Τσαγκαρόπουλος Δημήτριος , Κ/Δ Λατζουράκης Γεώργιος , Κ/Δ Λοχίας (Κ/Δ)Ξεφτύλης Κωνσταντίνος , Κ/Δ Παπαευσταθίου Ευστάθιος , Κ/Δ Μαυρουδής Γεώργιος ,.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου