Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΒΡΙΤΟΜΑΡΤΗΣ
Η Βριτόμαρτη εν ζωή ήταν μια κρητικά κοπέλα, η οποία εκεί που έπαιζε έπεσε από απροσεξία στη θάλασσα (Ο Καλλίνικος λέει ότι αυτό έγινε επειδή την κυνηγούσε ο Μίνωας για να τη βιάσει, όμως ο Στράβωνας λέει ότι αυτό είναι βρισιά του Καλλίνικου) και την έσωσαν με τα δίκτυα τους οι ψαράδες. Αυτή από ευγνωμοσύνη έγινε στο εξής φίλη τους και τους βοηθούσε πάντα. Ο λόγος που μετά το θάνατο και τη μετάστασή της στους ουρανούς ανακηρύχθηκε ως θεά προστάτιδα των Ψαράδων
Ο Ευρυπίδης λέει για τη Bριτόμαρτη «ω παι τας Λατούς Δίκτυνν’ ουρεία” (Ευρ. Ιφιγ. εν Ταύρ. 126) = ω! θυγατέρα της Λητούς, Δίκτυννα βουνίσια».
Ο Διόδωρος Σικελιώτης(Ιστορική βιβλιοθήκη 5η, 77) λέει: <<Η Βριτόμαρτις που ονομάζεται και Δίκτυννα, σύμφωνα με το μύθο που αναφέρουν, γεννήθηκε στην Καινώ της Κρήτης, από τον Δία και την Κάρμη, του Εύβουλου του γιου της Δήμητρας. Αυτή που ανακάλυψε τα δίχτυα που χρησιμοποιούνται στο κυνήγι ονομάστηκε Δίκτυννα και περνούσε τις μέρες της με την Άρτεμη, αιτία για την οποία μερικοί πιστεύουν πως η Δίκτυννα είναι ίδια με την Άρτεμη. Οι Κρήτεςκαθιέρωσαν θυσίες κι έκτισαν ναούς προς τιμή ετούτης της θεάς. Εκείνοι που διηγούνται την ιστορία ότι ονομάστηκε Δίκτυννα, επειδή κατέφυγε στα δίχτυα των ψαράδων, όταν την κυνηγούσε ο Μίνωας, για να τη βιάσει, κάνουν λάθος, γιατί ούτε πιθανό να βρέθηκε σε τέτοια αδυναμία η Θεά, ώστε να χρειαστεί τη βοήθειά των ανθρώπων, θυγατέρα ούσα του μέγιστου των θεών, ούτε είναι σωστό να προσάπτουμε στο Μίνωα μια τέτοια ασέβεια, καθόσον η παράδοση μας λέει ρητά ότι ήταν προσκολλημένος στις αρχές του δικαίου κι έζησε ζωή παινεμένη.>>
Ο Στράβωνας (Γεωγραφικά Ι, IV 12) λέει: <<Λένε επίσης ότι δεν έχει δίκιο o Καλλίμαχος, όταν ιστορεί ότι ηΒριτόμαρτις καταφεύγοντας τη βία του Μίνωα από τη Δίκτη, πιάστηκε στα δίχτυα των ψαράδων κι έτσι οι Κυδωνιάτεςτην είπαν Δίκτυννα και το βουνό Δίκτη. Η Κυδωνία δεν έχει καμιά σχέση γειτονίας με τους τόπους τούτους, αφού βρίσκεται στα δυτικά του νησιού. Βουνό της Κυδωνίας είναι ο Τίτυρος. Όπου υπάρχει ιερό, όχι το Δικταίον, αλλά τοΔικτύνναιο.
Σύμφωνα, επίσης, με το Στράβωνα (Γεωγραφικά Ι, IV 12) ιερά της Δίκτυννας υπήρχαν στην Κυδωνία της δυτικής Κρήτης και στην Χερσόνησο, επίνειο της Λύττου, στην ανατολική Κρήτη.
Ο Καλλίμαχος, σχετικά με το Βριτόμαρτη, λέει τα εξής, που όμως ο Στράβωνας και ο Διόδωρος λένε ότι δεν ευσταθούν(ο Καλλίμαχος στους ύμνους του αποκαλεί ψεύτες τους Κρητικούς και μεταφέρει τα μυθολογικά γεγονότα που έγιναν στην Κρήτη στην Αρκαδία, επειδή οι Κρήτες είπαν ότι «ο Δίας πέθανε και το θάψανε στην Κρήτη» και αυτός δεν ήθελε να παραδεχθεί το θάνατό του): «Αγάπησες πάρα πολύ, απ΄ τις άλλες νύμφες, τη Γορτυνίδα Bριτόμαρτη, την οξυδερκή, που σκοτώνει τα ελάφια. Για την οποία κάποτε ο Μίνωας χτυπήθηκε από έρωτα και τριγυρνούσε πάνω στα Κτητικά βουνά. Αυτή όμως πότε κρυβόταν σε πυκνές βελανιδιές και πότε σε μέρη χαμηλά. Κι αυτός τριγυρνούσε εννιά μήνες σε μέρη δύσβατα και σε γκρεμούς. Και δεν σταμάτησε την καταδίωξη παρά μόνο όταν αυτή, που παρά λίγο να πιαστεί, πήδησε στη θάλασσα από βράχο ψηλό. Κι έπεσε μέσα σε δίχτυα ψαράδων, τα οποία την έσωσαν. Γι΄ αυτό αργότερα οι Κύδωνες ονόμασαν τη νύμφη Δίκτυννα και το βουνό απ΄ όπου έπεσε η νύμφη, Δικταίο. Και έστησαν βωμούς όπου έκαναν θυσίες...» (Καλλίμαχος, Ύμνος εις Άρτεμιν 191-202)
Η Βριτόμαρτη εν ζωή ήταν μια κρητικά κοπέλα, η οποία εκεί που έπαιζε έπεσε από απροσεξία στη θάλασσα (Ο Καλλίνικος λέει ότι αυτό έγινε επειδή την κυνηγούσε ο Μίνωας για να τη βιάσει, όμως ο Στράβωνας λέει ότι αυτό είναι βρισιά του Καλλίνικου) και την έσωσαν με τα δίκτυα τους οι ψαράδες. Αυτή από ευγνωμοσύνη έγινε στο εξής φίλη τους και τους βοηθούσε πάντα. Ο λόγος που μετά το θάνατο και τη μετάστασή της στους ουρανούς ανακηρύχθηκε ως θεά προστάτιδα των Ψαράδων
 |
| Στατήρας Χερσονησίων Κρήτης, 300 π.Χ., με τον Μουσιγέτη Απόλλωνα και την Δίκτυννα, που φορά σκουλαρίκια και κολιέ. |
Ο Ευρυπίδης λέει για τη Bριτόμαρτη «ω παι τας Λατούς Δίκτυνν’ ουρεία” (Ευρ. Ιφιγ. εν Ταύρ. 126) = ω! θυγατέρα της Λητούς, Δίκτυννα βουνίσια».
Ο Διόδωρος Σικελιώτης(Ιστορική βιβλιοθήκη 5η, 77) λέει: <<Η Βριτόμαρτις που ονομάζεται και Δίκτυννα, σύμφωνα με το μύθο που αναφέρουν, γεννήθηκε στην Καινώ της Κρήτης, από τον Δία και την Κάρμη, του Εύβουλου του γιου της Δήμητρας. Αυτή που ανακάλυψε τα δίχτυα που χρησιμοποιούνται στο κυνήγι ονομάστηκε Δίκτυννα και περνούσε τις μέρες της με την Άρτεμη, αιτία για την οποία μερικοί πιστεύουν πως η Δίκτυννα είναι ίδια με την Άρτεμη. Οι Κρήτεςκαθιέρωσαν θυσίες κι έκτισαν ναούς προς τιμή ετούτης της θεάς. Εκείνοι που διηγούνται την ιστορία ότι ονομάστηκε Δίκτυννα, επειδή κατέφυγε στα δίχτυα των ψαράδων, όταν την κυνηγούσε ο Μίνωας, για να τη βιάσει, κάνουν λάθος, γιατί ούτε πιθανό να βρέθηκε σε τέτοια αδυναμία η Θεά, ώστε να χρειαστεί τη βοήθειά των ανθρώπων, θυγατέρα ούσα του μέγιστου των θεών, ούτε είναι σωστό να προσάπτουμε στο Μίνωα μια τέτοια ασέβεια, καθόσον η παράδοση μας λέει ρητά ότι ήταν προσκολλημένος στις αρχές του δικαίου κι έζησε ζωή παινεμένη.>>
Ο Στράβωνας (Γεωγραφικά Ι, IV 12) λέει: <<Λένε επίσης ότι δεν έχει δίκιο o Καλλίμαχος, όταν ιστορεί ότι ηΒριτόμαρτις καταφεύγοντας τη βία του Μίνωα από τη Δίκτη, πιάστηκε στα δίχτυα των ψαράδων κι έτσι οι Κυδωνιάτεςτην είπαν Δίκτυννα και το βουνό Δίκτη. Η Κυδωνία δεν έχει καμιά σχέση γειτονίας με τους τόπους τούτους, αφού βρίσκεται στα δυτικά του νησιού. Βουνό της Κυδωνίας είναι ο Τίτυρος. Όπου υπάρχει ιερό, όχι το Δικταίον, αλλά τοΔικτύνναιο.
Σύμφωνα, επίσης, με το Στράβωνα (Γεωγραφικά Ι, IV 12) ιερά της Δίκτυννας υπήρχαν στην Κυδωνία της δυτικής Κρήτης και στην Χερσόνησο, επίνειο της Λύττου, στην ανατολική Κρήτη.
Ο Καλλίμαχος, σχετικά με το Βριτόμαρτη, λέει τα εξής, που όμως ο Στράβωνας και ο Διόδωρος λένε ότι δεν ευσταθούν(ο Καλλίμαχος στους ύμνους του αποκαλεί ψεύτες τους Κρητικούς και μεταφέρει τα μυθολογικά γεγονότα που έγιναν στην Κρήτη στην Αρκαδία, επειδή οι Κρήτες είπαν ότι «ο Δίας πέθανε και το θάψανε στην Κρήτη» και αυτός δεν ήθελε να παραδεχθεί το θάνατό του): «Αγάπησες πάρα πολύ, απ΄ τις άλλες νύμφες, τη Γορτυνίδα Bριτόμαρτη, την οξυδερκή, που σκοτώνει τα ελάφια. Για την οποία κάποτε ο Μίνωας χτυπήθηκε από έρωτα και τριγυρνούσε πάνω στα Κτητικά βουνά. Αυτή όμως πότε κρυβόταν σε πυκνές βελανιδιές και πότε σε μέρη χαμηλά. Κι αυτός τριγυρνούσε εννιά μήνες σε μέρη δύσβατα και σε γκρεμούς. Και δεν σταμάτησε την καταδίωξη παρά μόνο όταν αυτή, που παρά λίγο να πιαστεί, πήδησε στη θάλασσα από βράχο ψηλό. Κι έπεσε μέσα σε δίχτυα ψαράδων, τα οποία την έσωσαν. Γι΄ αυτό αργότερα οι Κύδωνες ονόμασαν τη νύμφη Δίκτυννα και το βουνό απ΄ όπου έπεσε η νύμφη, Δικταίο. Και έστησαν βωμούς όπου έκαναν θυσίες...» (Καλλίμαχος, Ύμνος εις Άρτεμιν 191-202)
 |
| Φαλάσαρνα Κρήτης, 330 – 270 π.Χ. Ημίδραχμο με τη θεά Βριτόμαρτη ή Δίκτυννα. |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου