Παρασκευή 31 Ιανουαρίου 2014

Ο Αρχαϊκός Ναός του Απόλλωνα

Ο Αρχαϊκός Ναός του Απόλλωνα βρίσκεται στο Δημοτικό Διαμέρισμα Μοσχάτου του Δήμου Πλαστήρα, στη θέση "Λιανοκόκκαλα", δυτικά του σύγχρονου οικισμού της Μητρόπολης, σε ένα πλάτωμα νότια της κοίτης του Λαπαρδά ή Γαβρία ποταμού. 


Οι ανασκαφές ξεκίνησαν το 1994 με αφορμή κάποιες λαθρανασκαφές και έφεραν στο φως έναν εκατόμπεδο περίπτερο δωρικό ναό με εσωτερική κιονοστοιχία, προσανατολισμό από ανατολικά προς δυτικά και διαστάσεις 31,00 χ 13,75 μ.


Ο ναός χρονολογείται λίγο πριν από τα μέσα του 6ου αι. π.Χ. με βάση το λατρευτικό χάλκινο άγαλμα αλλά και τον τύπο των δωρικών κιονόκρανων. 



Ήταν αφιερωμένος στο θεό Απόλλωνα, σύμφωνα με ενεπίγραφη αναθηματική στήλη που βρέθηκε μέσα στο σηκό. Ο ναός- αναφέρει ο κ. Χατζηαγγελάκης- διέθετε πέντε δωρικού ρυθμού κίονες στις στενές πλευρές και έντεκα στις μακριές. Για τους κίονες του πτερού έχει χρησιμοποιηθεί μαλακός ψαμμόλιθος φαιού χρώματος από την περιοχή.

Σημαντικά για την ιστορία του μνημείου αλλά και την ιστορία της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής είναι τα δωρικά κιονόκρανα του πτερού. 
Ο εχίνος τους φέρει ανάγλυφη διακόσμηση από επαναλαμβανόμενα μοτίβα κλειστών και ανοιχτών ανθέων λωτού. Τα κιονόκρανα παρουσιάζουν μορφολογικές διαφορές τόσο ως προς το προφίλ του εχίνου όσο και ως προς την επεξεργασία της ανάγλυφης διακόσμησης του. 
Το σπάνιο αυτό χαρακτηριστικό του ναού συναντάται επίσης στον αρχαιότερο ναό της Ήρας στην Ποσειδώνια της Κάτω Ιταλίας. 
Οι διαφορές των κιονόκρανων πιθανώς να δηλώνουν ότι ο ναός αρχικά είχε κατασκευαστεί με ξύλινους κίονες στο πτερό, οι οποίοι σταδιακά αντικαταστάθηκαν με λίθινους. Ο σηκός, που έχει διαστάσεις 24,00 χ 8,50 μ., ήταν κτισμένος με ορθοστάτες από τον ίδιο μαλακό ψαμμόλιθο που έχουν κατασκευαστεί οι κίονες του πτερού και πάνω από αυτούς με ωμές πλίθρες.

Εσωτερικά ο σηκός διέθετε στον άξονα του σειρά από 5 ξύλινους κίονες ή πεσσούς, όπως δηλώνουν οι σωζόμενες λίθινες βάσεις και μια παραστάδα στο μέσον του δυτικού τοίχου. Μπροστά από τον τρίτο κίονα και σε επαφή με αυτόν υπάρχει βάθρο ορθογώνιας κάτοψης προοριζόμενο για τα λατρευτικά αγάλματα του ναού. Πεσμένο σε αυτό βρέθηκε - σε δύο μέρη - το χάλκινο λατρευτικό άγαλμα του Απόλλωνα στον τύπο του οπλίτη. Σε μία δεύτερη οικοδομική φάση, προσθέτει ο κ. Χατζηαγγελάκης, φαίνεται πως διαμορφώθηκε άδυτο, με την προσθήκη ενός εγκάρσιου τοίχου από πλιθιά στη θέση του πέμπτου από την είσοδο εσωτερικού κίονα.

Κατά τον ανασκαφέα, με την ίδια οικοδομική φάση θα πρέπει να συσχετιστούν η επέκταση του μήκους του βάθρου και η κατασκευή κτιστού θρανίου στην εσωτερική παρειά του βόρειου τοίχου του σηκού και στα ανατολικά του τοίχου του αδύτου. Κατά τις ανασκαφές δεν βρέθηκε κανένα λίθινο αρχιτεκτονικό μέλος που θα μπορούσε να αποδοθεί σε επιστύλιο ή τρίγλυφα και μετόπες. Έτσι θεωρείται ότι ο θριγκός του ναού ήταν ξύλινος. Ο ναός διέθετε δίρριχτη στέγη που σχημάτιζε αετώματα στις στενές πλευρές του ναού, με ξυλοδεσιά εσωτερικά και πήλινα κεραμίδια. Τα κεραμίδια ήταν κορινθιακού τύπου και στις μακριές πλευρές κατέληγαν σε ακροκέραμα τριγωνικής μορφής με ανάγλυφη διακόσμηση. Οι ηγεμόνες καλυπτήρες της στέγης έφεραν γραπτά ανάγλυφα άνθη και βλαστούς. Στις στενές πλευρές ο ναός διέθετε αετώματα που πιθανώς έφεραν πήλινες γλυπτές συνθέσεις. Πάνω από τα αετώματα υπήρχε διακοσμημένη με χρώματα σίμη και γείσο, ενώ πιθανή είναι και η ύπαρξη ακρωτηρίων τουλάχιστον στην κεντρική γωνία των αετωμάτων.

Στα κινητά αντικείμενα περιλαμβάνονται πήλινα αγγεία και ειδώλια, πήλινο κιβωτίδιο, αγγείο για τα υγρά των χοών, τμήματα χάλκινου αγάλματος και - το πιο σημαντικό - το καλοδιατηρημένο ακέραιο χάλκινο άγαλμα μιας ανδρικής μορφής που απεικονίζεται με τη μορφή ενός οπλίτη. Το άγαλμα φέρει κράνος, θώρακα, περιβραχιόνια και περιπήχια, καθώς και περικνημίδες. Παρόλο που δεν σώζονται τα αντικείμενα που κρατούσε στα χέρια, είναι πολύ πιθανόν ότι στο δεξί κρατούσε δόρυ και στο αριστερό κλαδί δάφνης.


Ο συγκεκριμένος τύπος του οπλίτη ήταν το λατρευτικό άγαλμα του θεού Απόλλωνα και η ταύτιση του με αυτή τη θεϊκή μορφή επιβεβαιώθηκε από το κείμενο μιας ενεπίγραφης αναθηματικής στήλης, η οποία βρέθηκε σε κομμάτια στο εσωτερικό του ναού. Ο ναός καταστράφηκε από πυρκαγιά τον 2ο αι. π.Χ., σύμφωνα με κινητά ευρήματα στο στρώμα καταστροφής.
 Στη μακραίωνη ζωή του ο ναός φαίνεται ότι δέχτηκε επισκευές και μετατροπές, όπως αντικατάσταση ξύλινων στοιχείων με λίθινα, διαμόρφωση του εσωτερικού του σηκού και αντικατάσταση κεραμιδιών.


Ο κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος καταλαμβάνει έκταση 18,5 στρεμμάτων, ύστερα από απαλλοτρίωση υπέρ του Υπουργείου Πολιτισμού. Η πρόσβαση στο ναό γίνεται από τα νότια μέσω αγροτικής οδού, πλάτους τεσσάρων μέτρων, που αρχίζει από την επαρχιακή οδό Μητρόπολης - Μοσχάτου. Ο ναός είναι στεγασμένος με μεταλλικό στέγαστρο προστασίας, το οποίο καλύπτει μια έκταση 735,00 τ.μ.

"Ο Αρχαϊκός Ναός του Απόλλωνα- τονίζει ο αρχαιολόγος-διευθυντής της ΛΔ΄Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων- είναι ο καλύτερα διατηρημένος αρχαίος μνημειακός ναός σε όλη τη Θεσσαλία και αποτελεί πηγή πληροφόρησης όχι μόνο για την ιστορία και τις λατρευτικές πρακτικές της περιοχής αλλά και για την εξέλιξη της τεχνικής στους τομείς της αρχιτεκτονικής και της πλαστικής".

Για την ανάδειξή του προτείνονται ήπιες επεμβάσεις ενταγμένες στο φυσικό τοπίο, που θα εξασφαλίζουν τη λειτουργικότητα ενός οργανωμένου και επισκέψιμου αρχαιολογικού χώρου. Προβλέπονται εγκαταστάσεις εισόδου και εξυπηρέτησης κοινού, περίφραξη, διαμόρφωση διαδρομών επίσκεψης και εγκατάσταση στεγάστρου εκπαιδευτικών προγραμμάτων, καταλήγει ο αρχαιολόγος.

πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η αρχαία Μητρόπολη 

Η αρχαία Μητρόπολη, μία εξίσου σημαντική πόλη της Εστιαιώτιδας, βρισκόταν στους πρόποδες των Αγράφων, στη θέση της σημερινής ομώνυμης κωμόπολης με παλαιότερη ονομασία "Παλιόκαστρο", σε απόσταση 9 χλμ. δυτικά της Καρδίτσας.
Την ταύτισή της οφείλουμε στην επιγραφή "ΠΟΛΙΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΩΝ", σε γωνιόλιθο μιας παλιάς οικίας.




. Δημιουργήθηκε στις αρχές του 4ου αι. π.Χ. από το συνοικισμό τριών μικρών οικισμών της περιοχής. Τη μεγαλύτερη ανάπτυξη γνώρισε κατά την ελληνιστική και ρωμαϊκή εποχή. Η πόλη έκοψε νομίσματα στις αρχές του 4ου αι. π. Χ. Τον 3° αι. π.Χ. συνεχίζονται οι αργυρές και χάλκινες νομισματικές κοπές. Τα νομίσματα της πόλης στην πίσω όψη τους μαζί με τις παραστάσεις φέρουν και επιγραφές, όπως ΜΗΤΡΟ, ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΩΝ ή ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΙΤΩΝ.
300-200 π.Χ Απόλλωνας - το μπροστινό μέρος ενός ανθρώπου-με τον ταύρο.

 Το κεφάλι του ποταμού θεού / Διόνυσος καθισμένος σε βράχο αριστερά,

 Το κεφάλι της Αφροδίτης μικρό πουλί στα αριστερά Έρωτας προς τα κάτω δεξιά- Απόλλων Μουσηγέτης , παίζοντας λύρα.

η τοπική εκδοχή της θεάς Αφροδίτης Καστνείας


Κατά τη διάρκεια σωστικών ανασκαφικών εργασιών τις τελευταίες δεκαετίες έχουν αποκαλυφθεί πολλά αρχαιολογικά στοιχεία. Τμήματα της αμυντικής οχύρωσης της των κλασικών χρόνων έχουν ανασκαφεί σε οικόπεδα και αγρούς της σύγχρονης κωμόπολης.





Επίσης, ένα σημαντικό μνημείο του νομού Καρδίτσας, ο μυκηναϊκός θολωτός τάφος του Γεωργικού, βρίσκεται στη χώρα της αρχαίας Μητρόπολης.



ΠΗΓΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΡΤΗΣΗ:

ΟΛΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΕΔΩ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου