Ίσως ο Μ.Αλέξανδρος εικονίζεται ως «παιδί» στο ψηφιδωτό της Αμφίπολης… Γράφει ο Μιχαήλ Ρωμανός. ΦΩΤΟ

Ύστερα από την παρουσίαση του μοναδικού ψηφιδωτού που αποκαλύφτηκε στο θάλαμο του ταφικού μνημείου του τύμβου Καστά στην Αμφίπολη και μετά από την έκσταση που μου προκάλεσε η εκθαμβωτική ομορφιά του, η σκέψη οδήγησε την παρατήρηση μου και η φαντασία μου απέδωσε εικόνες που ίσως είναι ανύπαρκτες και αντιφατικές ως προς την όλη σύνθεση της παράστασης και τι εννοώ:…

Παρατηρώντας με πολύ προσοχή το κυκλικό σχήμα που διαφαίνεται στο κέντρο του ψηφιδωτού και ύστερα από μελέτη όλων των εικόνων που έδωσε στη δημοσιότητα το Υπουργείο Πολιτισμού, άρχισα να φαντάζομαι και να δημιουργώ την προϋπάρχουσα εικόνα ενώνοντας νοητά τις γραμμές των σωμάτων των αλόγων του άρματος.
Έχοντας υπόψην μου και την ανακοίνωση του υπουργείου, η οποία αναφέρει μεταξύ άλλων: «Κατά την αφαίρεση της επίχωσης αποκαλύφθηκε το μεγαλύτερο τμήμα ψηφιδωτού δαπέδου, το οποίο καλύπτει όλη την επιφάνεια του χώρου… Η κεντρική παράσταση απεικονίζει άρμα σε κίνηση, που σύρεται από δύο λευκά άλογα, το οποίο οδηγεί γενειοφόρος άνδρας, με στεφάνι δάφνης στο κεφάλι. Μπροστά από το άρμα απεικονίζεται ο θεός Ερμής ως ψυχοπομπός… Το ψηφιδωτό έχει υποστεί φθορά στο κέντρο, σε σχήμα κύκλου, διαμέτρου 0,80μ. Ωστόσο, πολλά μέρη από το φθαρμένο τμήμα έχουν βρεθεί στην αμμώδη επίχωση. Τις επόμενες μέρες θα γίνει προσπάθεια συγκόλλησης και αποκατάστασής του, προκειμένου να συντεθεί, στο μέτρο του δυνατού, η συνολική εικόνα της παράστασης.»
Τι θα μπορούσε όμως να παρουσιάζει το ψηφιδωτό σε αυτό το σημείο που δυστυχώς απουσιάζει, άραγε μόνο το σώμα των αλόγων; και αν η παράσταση ήταν πιο σύνθετη;
Παρατηρώντας λοιπόν την εικόνα προσπαθώντας να περιγράψω τις φόρμες, διαπίστωσα ότι κάτι περισσότερο διαφαίνεται στο πλάνο της κεντρικής σύνθεσης …
αρχίζοντας να ενώνω τις πιθανές γραμμές, αβίαστα σχεδόν φάνηκε μία ασπίδα με τον Μακεδονικό οκτάφυλλο ρόδακα (βασιλικό σύμβολο) αλλά και κάτι άλλο που κάλυπτε σχεδόν μεγάλο τμήμα … ένα κορμί και μάλιστα ένα παιδικό σώμα να κρατά σφικτά από το λαιμό το άλογο !
Πως θα μπορούσε στην σύνθεση να υπάρχει ένα παιδί και μάλιστα στο κεντρικότερο σημείο της παράστασης ;
Η παράσταση παρουσιάζει κατά πάσα πιθανότητα την Αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα και την κάθοδο της στον Άδη …
Προσφιλές θέμα από την Ελληνική Μυθολογία και κατάλληλο για διακόσμηση ταφικών μνημείων την περίοδο εκείνη.
Είναι όμως έτσι; Μήπως ο καλλιτέχνης δεν ήθελε να παρουσιάσει μόνο αυτό το θέμα αλλά και να δώσει στοιχεία για την ταυτότητα των νεκρών ή του νεκρού που φιλοξενεί ο μοναδικός αυτός τάφος;
Και αν ο Πλούτωνας είναι ο βασιλιάς Φίλιππος Β, πατέρας του μεγάλου στρατηλάτη και η Περσεφόνη η γυναίκα του Ολυμπιάδα … τότε ένα παιδί θα μπορούσε να συμπληρώσει την σύνθεση και την αιώνια γαλήνη τους, ο γιος τους … ο Μέγας Αλέξανδρος.

ΤΟ ΕΙΔΑΜΕ ΕΔΩ