Κυναίγειρος (υιός του) Ευφορίωνος

Ο Ελευσίνιος Κυναίγειρος , απόγονος της οικογένειας των Κοδριδών , ήταν υιός του ευπατρίδη Ευφορίωνος και αδελφός του τραγικού ποιητή Αισχύλου και αποτελεί διαχρονικό σύμβολο φιλοπατρίας.

Κατά την μάχη του Μαραθώνα ( 490 π.χ.) ήταν ένας από τους 192 Έλληνες πολεμιστές που έχασαν την ζωή τους, αγωνιζόμενος με αυταπάρνηση κατά των Περσών.

Μετά την πρώτη φάση της σύγκρουσης και ατην οποία τράπηκε σε φυγή η περσική παράταξη, οι εναπομείναντες Πέρσες έσπευσαν να διαφύγουν με τον προσορμισμένο στόλο τους. Στον σκληρό αγώνα που ακολούθησε γύρω από τα εχθρικά πλοία ο Κυναίγειρος, προσπαθώντας να ανασχέσει και να εμποδίσει ένα Περσικό πλοίο να αποπλεύσει , το άρπαξε με το χέρι, περιμένοντας να φτάσουν οι συμπολεμιστές του και να το καταλάβουν. Μόνο όταν ένας Πέρσης του ακρωτηρίασε το χέρι με τσεκούρι κατάφερε τελικά το πλοίο να αποπλεύσει ενώ ο Κυναίγειρος, αιμόφυρτος έπεσε στην θάλασσα και ξεψύχησε.
Σύμφωνα με τον θρύλο ο οποίος περιέβαλε την θυσία του ήρωα, ακόμη και μετά που ακρωτηριάστηκε από τα δύο χέρια, ο Κυναίγειρος συνεχίζει τον αγώνα και θυσιάζεται πάνω στο πάθος του να κρατήσει το περσικό πλοίο μόνο με τα δόντια…

Ο ηρωικός θάνατος του τιμήθηκε από τους Αθηναίους, που τον ονόμασαν «ήρωα»

Αναφορά στον Κυναίγειρο και τον ηρωϊκό του θάνατο κάνει ο Ηρόδοτος [6,114]:

« Σ’ αυτή τη φάση του αγώνα σκοτώθηκε ο πολέμαρχος Καλλίμαχος πολεμώντας γενναία , όπως και ο Στησίλαος, υιός του Θρασύλη, ένας από τους στρατηγούς. Επίσης ο Κυναίγειρος, υιός του Ευφορίωνα, έχασε το χέρι του από τσεκούρι ανεβαίνοντας στην πρύμνη ενός πλοίου και τελικά την ζωή του, μαζί με πολλούς άλλους γνωστούς Αθηναίους…»

……………..



«Τί φεύγετε, ὦ κακοδαίμονες; Στῆτε καί τάς πόλεις ἀπόδοτε ἅς ἐληίσασθε… Νάξον ἀπαιτῶ τήν ἡρπασμένην, τάς ἐν Αἰγαίω νήσους ἀπαιτῶ! Ἀπόδοτε καί μή φεύγετε!

…Πολύν μέν χρόνον ἡ ναῦς κατείχετο ἐρηρεισμένη τῇ Κυναιγείρου δεξιᾷ καθάπερ πείσματι. Ταύτης δε ἀποκοπείσης τήν ἑτέραν ἐπέρριψε καί καθ’ ἕκαστον τοῦ Κυναιγείρου μελῶν ἐγίνετο μάχη κρατερά… Δάτιδος δέ κόπτειν τήν κεφαλήν τοῦ τροπαιούχου, ἄνωθεν ὁρμήσαντος καί ὑπό δέους ἀπράκτου μείναντος…».

[… Έμεινε άπρακτος κατατρομαγμένος ο Δάτις, βλέποντας τον Κυναίγειρο με κομμένα χέρια, ατάραχο σαν να μη του συνέβη τίποτα, να πιάνει το πλοίο με τα δόντια.]

«Ὦ θεοί, ἐφ’ οἵας ἡμᾶς ἠγάγετε δεξιάς; …Βασιλεῦ, ἐπ’ ἄνδρας ἐπλεύσαμεν ἀδαμαντίνους, οἷς κοπτομένων τῶν χειρῶν οὐ μέλλει…»]

Σημείωση:

Στη μάχη του Μαραθώνα στο πλευρό του Κυναίγειρου πολέμησε και τραυματίστηκε και ο αδελφός του, ο τραγικός ποιητής Αισχύλος, ο οποίος αργότερα έλαβε μέρος και στη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Τελευταία επιθυμία του πατριώτη ποιητή ήταν να τον ενθυμούνται μετά θάνατον οι συμπατριώτες του ως γενναίο μαραθωνομάχο παρά ως επιτυχημένο τραγωδό, γεγονός που μαρτυρεί και το σχετικό επιτύμβιο επίγραμμα στον τάφο του.

ΠΗΓΗ