Όταν η ωραία Ελένη λατρεύτηκε ως θεά "Κουροτρόφος" και "Δενδρίτης"

Την τραγικότητα του ρόλου της γυναίκας που "έστειλε" χιλιάδες άνδρες να πολεμήσουν στον δεκαετή πόλεμο της Τροίαςόλοι τον γνωρίζουμε. Η ωραία Ελένη μισήθηκε, υμνήθηκε κατηγορήθηκε και ενέπνευσε. Όμως αυτό που διαφεύγει από την ιστορία στις αναφορές της σε αυτήν, είναι ότι η ωραία Ελένη λατρεύτηκε ως θεά στην Λακωνία και την Ρόδο.


Στη Λακωνική Θεράπνη είχε ναό και ο λαός πίστευε πως προστάτευε ιδιαίτερα τα μικρά παιδιά ως θεά Κουροτρόφος. Ας αναφέρουμε μια χαρακτηριστική ιστορία που μας αφηγείται ο Ηρόδοτος:
Η γυναίκα του Αρίστωνα του βασιλιά της Σπάρτης όταν ήταν ακόμα μωρό, ήταν φοβερά άσχημη, και οι γονείς της, από πλούσια και αρχοντική γενιά το είχαν μεγάλο καημό. Βλέποντας την αγιάτρευτη θλίψη των γονέων, η παραμάνα του μωρού αποφάσισε να το φέρνει κάθε μέρα στην Θεράπνη, στο ιερό της Ελένης. Εκεί έστεκε μπροστά στο άγαλμα της και την ικέτευε να γλιτώσει το παιδί από την κατάρα της τόσης ασχημίας.
Μια μέρα, την ώρα που έβγαινε από τον ναό, την πλησίασε μια άγνωστη γυναίκα και την ρώτησε τι κρύβει στην αγκαλιά της.-"Ένα παιδί" της αποκρίθηκε -"Δείξε μου το, θέλω να το δω"- "Όχι", είπε η παραμάνα "οι γονείς του με έχουν προστάξει να μη το δείχνω σε κανέναν"
Η επιμονή όμως της Ελένης- γιατί αυτή ήταν η άγνωστη- να ιδεί το μωρό ήταν μεγάλη, και η παραμάνα, στο τέλος της το ξεσκέπασε. Τότε η θεά χάιδεψε το κεφάλι του μωρού, και είπε πως μεγαλώνοντας θα γίνει η πιο ωραία κοπέλα της Σπάρτης. Και έτσι έγινε. Το άσχημο μωρό με τα χρόνια έγινε τόσο όμορφη γυναίκα που προκάλεσε τον έρωτα του βασιλιάΑρίστωνα, που την παντρεύτηκε αφού πρώτα την χώρισε με πονηριά από τον πρώτο της άνδρα.
Άλλες λακωνικές μαρτυρίες σχετίζουν την Ελένη με την δεντρολατρεία.Το ίδιο γινότανε και στην Ρόδο όπου η θεά είχε την προσωνυμία Δενδρίτις.
Άραγε πως συνδέεται το προσωνύμιο Δενδρίτης με την Ελένη την Αριάδνη την Ηριγόνηκαι τον θεό Διόνυσο;

Όταν καθιερώθηκε η λατρεία του Διόνυσου στην Αττική είθισται στο κέντρο των αμπελιών, συνήθως σε ένα πεύκο, να κρεμούν τα προσωπεία του, τα οποία καθώς περιστρέφονταν με τον άνεμο, λέγεται πως γονιμοποιούσαν τα κλήματα σε όποια κατεύθυνση κοίταζαν. 

Είναι πιθανόν όμως σε ακόμη παλιότερες εποχές να κρεμούσαν από τα οπωροφόρα δέντρα κούκλες αφιερωμένες στις θεές της γονιμότητας Αριάδνη ή Ελένηκαι τα προσωπεία του Διόνυσου να τα "διαδέχθηκαν" μιας και ο Διόνυσος απεικονίζονταν ως νέος μακρυμάλης.
Μια τέτοια κούκλα παρουσιάζεται κρεμασμένη από οπωροφόρο δέντρο στο περίφημο χρυσό δαχτυλίδι από τον θησαυρό της Ακρόπολης των Μυκηνών. Η δεντρολατρεία είναι θέμα πολλών μυκηναϊκών έργων τέχνης. Έτσι συναντάμε στον μύθο την Αριάδνη, θεά της Κρήτης να απαγχονίζεται μόνη της όπως έκανε και η Ηριγόνη της Αττικής, ηΆρτεμις η απαγχονισμένη, που είχε ιερό στην Κονδυλαία της Αρκαδίας και τέλος η ωραία Ελένη η Δενδρίτις που είχε ιερό στην Ρόδο και λέγεται πως την είχε απαγχονίσει η Πολυξώ.
Η Ελένη των λιόδεντρων, η δενδρίτις τιμήθηκε με πλήθος γονιμικά αφιερώματα.
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως έχουμε να κάνουμε με μια παλιά ,ίσως προελληνική θεότητα.
Το μεγάλο ερωτηματικό είναι όμως που, πότε, και γιατί η θεά υποβιβάζεται στον μύθο και γίνεται η γυναίκα του Μενέλαου, που αρπάζεται από τον Πάρη και προκαλεί έναν μεγάλο πόλεμο. Κάποιος ποιητής είχε επινοήσει βέβαια τον μύθο αυτόν, για ποιο λόγο όμως αποφάσισε να δώσει στην κλεμμένη βασίλισσα το όνομα της θεάς Ελένης δεν θα το μάθουμε ίσως ποτέ.

Επίσης για την ιστορία, είναι εξίσου σημαντικό να αναφερθεί πως στην

Θεράπνη, μαζί με τηνΕλένη λατρευόταν και οΜενέλαος στο ίδιο ιερό, που στα Αλεξανδρινά μάλιστα χρόνια λεγόταν Μενελάϊον.

Αυτό δεν σημαίνει ότι και οΜενέλαος σε χρόνια παλιά θα πρέπει να ήταν θεός, υποβιβασμένος αργότερα σε ήρωα. Πιο πιθανόν είναι ο επικός μύθος που τον είχε συνδέσει με την Ελένη,έγινε αφορμή να λατρευτεί και αυτός δίπλα στην γυναίκα του.


Πηγές από: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ εκδοτική Αθηνών και
ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΜΥΘΟΙ του Ρόμπερτ Γκρεϊβς

ΠΗΓΗ

Ωραία Ελένη - Η Ομορφιά Του Κόσμου