Διάσημα και εντελώς λάθος αποφθέγματα

Δεν θέλουμε να σας απογοητεύσουμε, αλλά τα sickerάκια με τα quotes της Μέριλιν, του Μαρκ Τουαίην, του Γκάντι και των άλλων των παιδιών που περνούν καθημερινά από το newsfeed σας, εννιά φορές στις δέκα είναι λανθασμένα. Είναι είτε πράγματα που δεν είπαν ποτέ οι άνθρωποι στους οποίους αποδίδονται, είτε αποφθέγματα κάποιου άλλου, συνήθως λιγότερο διάσημου. Ορίστε μερικά παραδείγματα.



Γίνε η αλλαγή που θα ήθελες να δεις στον κόσμο (Be the change you wish to see in the world)

Λυπούμαστε, ο Γκάντι δεν το είπε ποτέ αυτό. Αυτό που είπε ήταν, σύμφωνα με τους New York Times, ήταν ότι «αν μπορούσαμε να αλλάξουμε τους εαυτούς μας, οι τάσεις στον κόσμο θα άλλαζαν επίσης. Όπως ο άνθρωπος αλλάζει τη φύση του, έτσι αλλάζει και η στάση του κόσμου απέναντί του. Δεν πρέπει να περιμένουμε να δούμε τι κάνουν οι άλλοι».

Πρώτα σε αγνοούν, μετά γελάν’ μαζί σου, μετά σου επιτίθενται, μετά τους νικάς (First they ignore you. Then they laugh at you. Then they attack you. Then you win)

Όχι, ούτε αυτό το είπε ποτέ ο Γκάντι. Μοιάζει όμως πολύ με κάτι που είπε ένας ακριβιστής, ο Nicholas Klein, σε μια ομιλία του το 1918: «Πρώτα σε αγνοούν. Μετά σε κοροϊδεύουν. Και μετά σου επιτίθενται και θέλουν να σε κάψουν. Και μετά σου χτίζουν μνημεία. Κι αυτό είναι που πρόκειται να συμβεί στην Ένωση Εργατών Ένδυσης της Αμερικής».

Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα

Αυτό που ο Νικολό Μακιαβέλι είπε ήταν πως «πρέπει κανείς να λάβει υπ’ όψιν το τελικό αποτέλεσμα». Απλώς δεν ήταν το ίδιο πιασάρικο.

Houston, we have a problem

Η διασημότερη ατάκα στην ιστορία της εξερεύνησης του διαστήματος δεν ακούστηκε ποτέ στο Χιούστον από τα χείλη του Jim Lovell, ή οποιουδήποτε άλλου μέλους του πληρώματος του Apollo 13. Την είπε ο Tom Hanks, στην ομώνυμη ταινία.

Διαφωνώ με αυτό που λες, αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες

Το πιο διάσημο απόφθεγμα του Βολταίρου δεν ήταν καθόλου απόφθεγμα, και καθόλου του Βολταίρου. Ήταν η άποψη του συγγραφέα S.G. Tallentyre, σχετικά με την συμπεριφορά του Βολταίρου προς έναν σύγχρονό του. Ο Tallentyre έγραψε τη συγκεκριμένη φράση το 1907.

Οι καθώς πρέπει γυναίκες σπάνια γράφουν Ιστορία (Well-behaved women rarely make history)

Όχι, η Μέριλιν δεν το είπε ποτέ αυτό. Το είπε, όμως, κάποια άλλη: Η Laurel Thatcher Ulrich, μετέπειτα καθηγήτρια του Χάρβαρντ, όταν ήταν ακόμα φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο του New Hampshire.

Η μόνη παράδοση του Βασιλικού Ναυτικού είναι το ρούμι, ο σοδομισμός και το μαστίγιο (The only traditions of the Royal Navy are rum, sodomy and the lash)

Αν και ο Winston Churchill δήλωσε αργότερα πως πολύ θα ήθελε να ήταν δική του, η ατάκα στην πραγματικότητα ανήκει στον βοηθό του, Anthony Montague-Browne.

Δεν έχω σκοτώσει ποτέ άνθρωπο, αλλά έχω διαβάσει πολλούς επικήδειους με μεγάλη ευχαρίστηση (I have never killed a man, but I have read many obituaries with great pleasure)

Τα μισά αποφθέγματα που κυκλοφορούν στα social media αποδίδονται στον Mark Twain, κι αυτό είναι ένα από αυτά. Το είπε, στην πραγματικότητα, λίγο διαφορετικά (“I have never killed any one, but I have read some obituary notices with great satisfaction”) ο Clarence Darrow.

Ένα ταξίδι χιλίων μιλίων ξεκινά με ένα μόνο βήμα (The journey of a thousand miles begins with a single step)

Το είπε ο Λάο Τσε, και όχι ο Κομφούκιος. Και δεν είπε ακριβώς αυτό. «Ένα ταξίδι τετρακοσίων μιλίων ξεκινά κάτω από τα πόδια σου» είναι η σωστή εκδοχή.

Ας φάνε παντεσπάνι

Η καημένη η Μαρία Αντουανέτα δεν είπε ποτέ της τέτοιο πράγμα. Το έγραψε ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ στις Εξομολογήσεις του («Θυμήθηκα το παράδειγμα μιας πριγκίπισσας που της είπαν ότι οι χωρικοί δεν είχαν καθόλου ψωμί και απάντησε ‘ας φάνε μπριός’») και δεν αναφερόταν σε εκείνη. Η ιστορία του εκτυλίσσεται δέκα χρόνια πριν τη γέννηση της Μαρίας Αντουανέτας.

Τα χρήματα είναι η ρίζα κάθε κακού

Για την ακρίβεια, στην Α' Επιστολή προς Τιμόθεο του Αποστόλου Παύλου (6,10) αναφέρεται: "ῥίζα γὰρ πάντων τῶν κακῶν ἐστιν ἡ φιλαργυρία", δηλαδή η φιλαργυρία και όχι το ίδιο το χρήμα.

Το λιοντάρι θα καθίσει με το αρνί

Ακόμα μια παραφρασμένη φράση της Αγίας Γραφής. Στον Ησαΐα (11,6) αναφέρεται: "καὶ συμβοσκηθήσεται λύκος μετ' ἀρνός, καὶ πάρδαλις συναναπαύσεται ἐρίφω, καὶ μοσχάριον καὶ ταῦρος καὶ λέων ἅμα βοσκηθήσονται, καὶ παιδίον μικρὸν ἄξει αὐτούς".

Me Tarzan. You Jane.

Δεν έχει ειπωθεί ποτέ από τον Ταρζάν.

Τα όνειρα είναι η βασιλική οδός στο ασυνείδητο

Στο έργο των αρχών του 20ου αιώνα Η Ερμηνεία των Ονείρων (Die Traumdeutung), ο Φρόυντ έγραψε: "Η ερμηνεία των ονείρων είναι η βασιλική οδός προς τη γνώση των ασυνείδητων δραστηριοτήτων του νου".

ΠΗΓΗ