Ο ΔΥΪΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝIΚΑ

Όλοι ξέρουμε να κλίνουμε τα ουσιαστικά στον ενικό και στον πληθυντικό αριθμό στα αρχαία ελληνικά. Τον καημένο το δυϊκό αριθμό τον έχουμε λίγο του " πεταματού". Κάποιοι μαθητές μάλιστα αγνοούν εντελώς την ύπαρξή του. Θα προσπαθήσουμε λοιπόν να γνωρίσουμε τον τρίτο, άγνωστο και παραμελημένο αδερφό της οικογενείας!

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
Α. Αριθμός των ουσιαστικών
Οι αριθμοί των ουσιαστικών, όπως και των άλλων πτωτικών, είναι τρεις: ο ενικός, ο δυϊκός και ο πληθυντικός.
Στο δυϊκό (που δεν τον έχει η νέα ελληνική) ήταν εύχρηστα στην αρχαία, και μάλιστα στην αττική διάλεκτο, κυρίως τα ουσιαστικά που δηλώνουν πράγματα που από τη φύση τους αποτελούν ζεύγη: τὼ ὀφθαλμὼ (=οι δύο οφθαλμοί), τὼ πόδε (=τα δύο πόδια), τὼ χεῖρε (=τα δύο χέρια). Επίσης ο δυϊκός συνηθιζόταν για δύο πρόσωπα, ζώα ή πράγματα που ήταν γνωστό ότι ήταν δύο (και αναφερόταν μαζί) ή χρησιμοποιούνται κατά δύο ζεύγη: τὼ ἀδελφὼ (=οι δύο αδελφοί), τὼ Διοσκούρω (=οι δύο Διόσκουροι), τὼ βόε (=τα δύο βόδια) κ.λπ.
Καταλήξεις του δυϊκού αριθμού στις τρεις κλίσεις των ουσιαστικών
Β. 1. Ουσιαστικά της α΄ κλίσης (αρσενικά και θηλυκά):

1.1. Πρωτόκλιτα ασυναίρετα ουσιαστικά

Δυϊκός

Αρσ-Θηλ.

ον.τὼ
-ᾱ

γεν. τοῖν
-αιν

δοτ. τοῖν
-αιν

αιτ.τὼ
-ᾱ

κλ.ὦ
-ᾱ

2.1. Δευτερόκλιτα ασυναίρετα ουσιαστικά

Δυϊκός

ον.τὼ
-ω

γεν.τοῖν
-οιν

δοτ.τοῖν
-οιν

αιτ.τὼ
-ω

κλητ. ὦ
-ω

2.3. Αττική δεύτερη κλίση
Παραδείγματα: ὁ πρόνεως, ὁ λεὼς κ.λπ.

Δυϊκός

αρσ-θηλ-ουδ.

ον. τὼ
-ω

γεν.τοῖν
-ῳν

δοτ.τοῖν
-ῳν

αιτ.τὼ
-ω

κλ. ὦ
-ω

3. Ουσιαστικά της γ΄ κλίσης



Δυϊκός

ον.τὼ
-ε

γεν. τοῖν
-οιν

δοττοῖν.
-οιν

αιτ.τὼ
-ε

κλ.ὦ
-ε
ΠΗΓΗ