Κατά καιρούς ακούγονται και δημοσιεύονται διάφορα περί της δύναμης της ψήφου μας που αφορά κυρίως της εθνικές εκλογές. Για τις άλλες εκλογές που αφορούν την τοπική αυτοδιοίκηση, τις συνδικαλιστικές κ.λπ. δεν μιλάει κανείς αν και εκεί ισχύουν περίπου τα ίδια.
Θα αναφερθώ λοιπόν και εγώ εδώ στις εθνικές εκλογές.
Το Σύνταγμα της Ελλάδος προβλέπει και προστατεύει την ισονομία* και την ελεύθερη έκφραση των πολιτών**. Προβλέπει επίσης ότι ο αριθμός των βουλευτών ορίζεται με νόμο και δεν μπορεί να είναι μικρότερος από διακόσιους (200) ούτε μεγαλύτερος από τριακόσιους (300)***. Άρα ο αριθμός των βουλευτών που εκλέγονται προβλέπονται από νόμο που έχει ψηφήσει το Ελληνικό Κοινοβούλιο και δεν μεταβάλλεται από συγκυριακές καταστάσεις.
Όσον αφορά τα έγκυρα, λευκά, άκυρα, ψηφοδέλτια δεν προβλέπεται τίποτα από το Σύνταγμα, πράγμα λογικό γιατί το Σύνταγμα προβλέπει τους γενικούς κανόνες λειτουργίας της πολιτείας και οι λεπτομέρειες ρυθμίζονται με νόμους και προεδρικά διατάγματα.
Σύμφωνα με τους νόμους που ισχύουν σήμερα (2012): Την απόφαση 34/1999 του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου, τον εκλογικό νόμο 3231/2004 (ΦΕΚ 45/Α’/11.2.2004), τον νόμο 3434/2006 (ΦΕΚ 21/Α’/7.2.2006) «Ρύθμιση θεμάτων εθνικών, νομαρχιακών και δημοτικών εκλογών και διευθέτηση ειδικών θεμάτων», τα λευκά και άκυρα ψηφοδέλτια δεν προσμετρώνταιγια τον υπολογισμό του εκλογικού μέτρου. Άρα τα λευκά ψηφοδέλτια πάνε μαζί με τα άκυρα παρ’ όλο που ή λευκή ψήφος είναι συνειδητή επιλογή. (βλέπε και σχετικό άρθρο στο katafylli.gr).
Μετά τα παραπάνω θα δώσω και δύο απλά παραδείγματα, χωρίς να μπαίνω στις λεπτομέρειες του εκλογικού νόμου, γιατί δεν προσφέρουν τίποτα περισσότερο για την κατανόηση της δύναμης της ψήφου μας και το που τελικά μετράνε η λευκή και η άκυρη ψήφος καθώς και την επίδραση στο εκλογικό αποτέλεσμα που έχει η αποχή από την εκλογική διαδικασία, αν και σύμφωνα με το άρθρο 51, παράγραφος 5 του Συντάγματος (ΦΕΚ 120/Α’/2008), η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική.
Έχουμε λοιπόν:
1. Το εκλογικό μέτρο για κάθε περιφέρεια βρίσκεται διαιρώντας το σύνολο των έγκυρων ψηφοδελτίων δια τον αριθμό των βουλευτών που εκλέγει η περιφέρεια. Δεν υπολογίζονται τα άκυρα και τα λευκά.
2. Οι έδρες που ανήκουν και δεν δίνονται στα κόμματα που έλαβαν ποσοστό κάτω από το 3%, κατανέμεται ποσοστιαία στα κόμματα που εκλέγουν βουλευτές.
3. Όσο μεγαλύτερο είναι το σύνολο του ποσοστού των κομμάτων που δεν μπαίνουν στη βουλή τόσο μειώνεται το ποσοστό που χρειάζεται το πρώτο κόμμα να αποκτήσει αυτοδυναμία, δηλαδή να βγάλει 151 βουλευτές (όσο πιο πολλά είναι τα κόμματα που δεν μπαίνουν στη βουλή τόσο ευνοείται το πρώτο κόμμα). Δεν είναι η μόνη παράμετρος που καθορίζει αν το πρώτο κόμμα πάρει την αυτοδυναμία, αλλά να μην μπούμε σε λεπτομέρειες για τον υπολογισμό των εδρών.
Τώρα να δούμε σε δυό απλοϊκά παραδείγματα τα ποσοστά που θα πάρει το κάθε κόμμα σε σχέση με την λευκή και άκυρη ψήφο καθώς και την αποχή. Τα παραδείγματα αυτά δεν είναι ακριβή ως προς τον υπολογισμό, είναι όμως ακριβείς ως προς τη λογική κατανομής των εδρών και την επίδραση της λευκής ψήφου, της άκυρης ψήφου και της αποχής.
Υποθέτουμε δε ότι τα κόμματα που συμμετέχουν στην εκλογική διαδικασία είναι πέντε (5) και συμπληρώνουν όλα το απαιτούμενο 3% για την είσοδό τους στη βουλή.
Αν το σύνολο των ψηφοφόρων είναι 1.000, οι βουλευτές που εκλέγονται είναι 300, έχουμε:
Ψήφισαν: 1.000 (αποχή + άκυρα + λευκά = 0)
Έγκυρα: 1.000
1ο κόμμα 504 ψήφους ή 50,4% πριμοδότηση 50 έδρες σύνολο εδρών 176
2ο κόμμα 290 ψήφους ή 29,0% πριμοδότηση 0 έδρες σύνολο εδρών 73
3ο κόμμα 140 ψήφους ή 14,0% πριμοδότηση 0 έδρες σύνολο εδρών 35
4ο κόμμα 36 ψήφους ή 3,6% πριμοδότηση 0 έδρες σύνολο εδρών 9
5ο κόμμα 30 ψήφους ή 3,0%, πριμοδότηση 0 έδρες σύνολο εδρών 8
Να δούμε τώρα πόσους ψήφους θα πρέπει να πάρει το κάθε κόμμα για να έχει τους ίδιους βουλευτές - έδρες (ο αριθμός των εδρών δεν αλλάζει) αν το σύνολο αυτών που απέχουν, τα άκυρα και τα λευκά ψηφοδέλτια είναι 800. Άρα θα ψηφήσουν 200 άτομα.
Ψήφισαν: 200 (αποχή + άκυρα + λευκά = 800)
Έγκυρα: 200
1ο κόμμα 101 ψήφους ή 50,5% πριμοδότηση 50 έδρες σύνολο εδρών 176
2ο κόμμα 58 ψήφους ή 29,0% πριμοδότηση 0 έδρες σύνολο εδρών 73
3ο κόμμα 28 ψήφους ή 14,0% πριμοδότηση 0 έδρες σύνολο εδρών 35
4ο κόμμα 7 ψήφους ή 3,5% πριμοδότηση 0 έδρες σύνολο εδρών 9
5ο κόμμα 6 ψήφους ή 3,0% πριμοδότηση 0 έδρες σύνολο εδρών 8
Σημ. η μείωση στις ψήφους έγινε αναλογικά σε όλα τα κόμματα
Τα δύο αυτά απλά παραδείγματα μας δείχνουν ότι οι 800 ψηφοφόροι που αντέδρασαν (στο κατεστημένο) με την αδιαφορία επιλέγοντας να απέχουν, με το λευκό ή το άκυρο ψηφοδέλτιο, έβγαλαν μια εξίσου ισχυρή πλειοψηφία με 176 έδρες.
Αυτή λοιπόν είναι ή δύναμη της λευκής ψήφου, της αποχής ή αποποίησης ευθυνών και της άκυρης ψήφου. Δηλαδή ... να πω δύναμη = 0 (μηδέν); ΟΧΙ! Γιατί με τη συμπεριφορά τους έδωσαν τη δύναμη στα 101 άτομα να καθορήσουν την τύχη των 1.000!.
Ας αναλαμβάνουμε λοιπόν τις ευθύνες μας σε κάθε εκλογική αναμέτρηση εκτελώντας το καθήκον μας με ψυχραιμία και αποτελεσματικό τρόπο για να έχει αξία ή ψήφος μας. Να βάζουμε τη δύναμή μας, το λιθαράκι μας προς την κατεύθυνση που επιθυμεί ο κάθε ένας από εμάς.
Από τα πάρα πολύ απλοϊκά παραδείγματα είναι φανερή η δύναμη των ψηφοφόρων που επιλέγουν το λευκό ή το άκυρο αν ή ψήφος τους είναι έγκυρη και σωστά δοσμένη ώστε να εκφράζει τη δυσαρέσκεια και την απογοήτευσή τους καθώς και ή δύναμη αυτών που επιλέγουν την ανευθυνότητα για τα πολιτικά δρώμενα και δεν συμμετέχουν.
Για όποιον θεωρήσει την παραπάνω ανάλυση αφελή, δεν έχει παρά να διαβάσει τους εκλογικούς νόμους 3631/2004 (ΦΕΚ 45/Α/11.2.2004) και 3636/2008 (ΦΕΚ 11/Α’/1.2.2008), να κάνει τους υπολογισμούς και να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα για την τύχη της «χαμένης» ψήφου (άκυρη, λευκή, μη συμμετοχή).
* Εφημερίδα της κυβέρνησης, τεύχος πρώτο Αρ. φύλλου 120, άρθρο 4 παράγραφος 1
** Εφημερίδα της κυβέρνησης, τεύχος πρώτο Αρ. φύλλου 120, άρθρο 4 παράγραφος 2
*** Εφημερίδα της κυβέρνησης, τεύχος πρώτο Αρ. φύλλου 120, άρθρο 51 παράγραφος 1
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου