Σαμοθράκη, Καβείρια, ο ναός των Μεγάλων Θεών, η θεά Νίκη

Ένας "ευρωπαίος της δυτικής κουλτούρας" λέει ελαφρώς ειρωνικά κάποτε σ' έναν φίλο:



«Θα αισθάνεστε σίγουρα λύπη που τόσα δικά σας (αρχαία Ελληνικά) ευρήματα και αγάλματα κοσμούν σήμερα τα μουσεία μας...», για να εισπράξει την πρέπουσα απάντηση:


«Ναι σίγουρα, αλλά θα λυπόμουν περισσότερο αν στα μουσεία σας είχατε δικά σας!!!»

Η Νίκη ήταν θεά της Ελληνικής μυθολογίας.
Πατέρας της ήταν ο Πάλλαντας, μητέρα της η Στύγα, ενώ αδέρφια της ήταν ο Ζήλος,
το Κράτος και η Βία. 

Σύμφωνα με το μύθο, η Νίκη και τα αδέρφια της ήταν ακόλουθοι του Δία όταν εκείνος ανέβηκε στο θρόνο του στον Όλυμπο. Η Νίκη στέλνονταν από το Δία είτε για να εξυμνήσει μία νίκη, είτε για να προσφέρει σπονδές, είτε για να στεφανώσει έναν νικητή. Γι’ αυτό το λόγο, οι γλύπτες την απαθανάτιζαν πάντα σαν μια γυναίκα με τεράστια φτερά στην πλάτη της.

Νίκη της Σαμοθράκης είναι μαρμάρινο γλυπτό άγνωστου καλλιτέχνη της ελληνιστικής εποχής που βρέθηκε στο ναό των «Μεγάλων Θεών» Καβείρων στη Σαμοθράκη, παριστάνει φτερωτή τη θεά Νίκη και εκτίθεται στο Μουσείο του Λούβρου από το 1884.






Στην φωτογραφία η Νίκη της Σαμοθράκης την ώρα που μεταφέρεται εκτός Ελλάδος



Είναι μία από τις τρεις φτερωτές Νίκες που βρέθηκαν στο ναό της Σαμοθράκης
Οι άλλες δύο εκτίθενται η μεν πρώτη, που αποτελεί ρωμαϊκό αντίγραφο και το βρήκαν Αυστριακοί αρχαιολόγοι, στο μουσείο "Kunsthistorisches Museum" της Βιέννης και η δεύτερη, που βρέθηκεαπό την αμερικανική αποστολή του Karl Lehmann και της Phyllis Williams-Lehmann το 1949, στο αρχαιολογικό μουσείο της Σαμοθράκης.


Οι επιφανέστεροι των Ελλήνων λέγεται ότι είχαν μυηθεί στα Καβείρια Μυστήρια


Κάποιοι εξ αυτών ήταν ο Αγαμέμνων, ο Οδυσσέας αλλά και άλλοι Έλληνες που έλαβαν μέρος στον Τρωικό πόλεμο, επίσης σύμφωνα με την μυθολογία ο Ορφέας,ο Ηρακλής ο Ιάσων, οιΔιόσκουροι Κάστορας και Πολυδεύκης και οι αρχηγοί της Αργοναυτικής εκστρατείας είχαν μυηθεί στα μυστήρια των Καβείρων στην Σαμοθράκη.
Ο Βασιλιάς Φίλιππος ήταν μυημένος στα Μυστήρια της Σαμοθράκης, όπου και γνώρισε την Ολυμπιάδα την μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που ήταν και ιέρεια των Καβείρων.
Φυσικά και ο Μέγας Αλέξανδρος μυήθηκε στα Καβείρια Μυστήρια, όπως και ο Ηρόδοτος αλλά και ο Πυθαγόρας.
Στα Μυστήρια γίνονταν δεκτοί όλοι οι άνθρωποι ανεξαρτήτως φυλής, φύλου και κοινωνικής τάξεως, ακόμη και οι δούλοι, αρκεί να μην επιβαρύνονταν με ανόσιες πράξεις. Σκοπός των Μυστηρίων ήταν να απομακρύνει το φόβο του θανάτου και να αποκαλύψει αιώνιες αλήθειες που σχετίζονται με την τύχη της ψυχής μετά το θάνατο.
Η αποκάλυψη των τεκταινομένων κατά τη διάρκεια τέλεσης των Μυστηρίων επέφερε την ποινή του θανάτου. Μπροστά στο άβατο του Ιερού υπήρχε επιγραφή, που αποκάλυψε η αρχαιολογική σκαπάνη και που απαγόρευε με λιτό αλλά απόλυτο τρόπο, την είσοδο:

"Αμύητον μη εισιέναι"

Ο Πλούταρχος γράφει για τις απόρρητες πληροφορίες που γνώριζε αλλά δεν μπορούσε να αποκαλύψει: «Οποίοι τινές είναι οι Κάβειροι και όποια τινά Μυστήρια τελούν εις την Μητέρα Ρέαν θα ζητήσω συγγνώμη από τους φιλομαθείς διά την σιωπήν μου αυτήν. Οποία δε η παρακαταθήκη και τα εις αυτήν τελούμενα δεν μοι επιτρέπεται να γράψω».

Στα Καβείρια Μυστήρια, επιτρεπόταν η συμμετοχή ατόμων αδιαφόρως εθνότητας, ηλικίας, κοινωνικού αξιώματος και φύλου. Με τη μύησή τους αναλάμβαναν ηθικές και κοινωνικές υποχρεώσεις κι' ο Διόδωρος ο Σικελιώτης λέει ότι: «οι μυούμενοι εγίνοντο ευσεβέστεροι, δικαιότεροι και κατά πάντα καλλίτεροι».
Σύμφωνα με τον Φιλόστρατο κάθε χρόνο και σε ορισμένο χρόνο στην Λήμνο κατά την διάρκεια των εορτών των τελετών, έσβηναν όλα τα Φώτα στο νησί επί εννέα ημέρες, μέχρι να έρθει με πλοίο από την Δήλο το νέο πυρ.
Γι αυτό τον λόγο και η λαμπάδα ήταν το σύμβολο των Καβείρων.
Οι υποψήφιοι μύστες προχωρούσαν κρατώντας δαυλούς που συμβόλιζαν το εσωτερικό φως που διώχνει το σκοτάδι της άγνοιας και της ύλης.
Σε ανασκαφές βρέθηκαν πολλές θέσεις για τοποθέτηση των δαδιών στους τοίχους του Ιερού, αλλά και το γράμμα "Θ" δηλωτικό των Μεγάλων Θεών Ο μυούμενος οδηγούνταν να καθίσει σε έναν θρόνο, όπου πραγματοποιούνταν σε αυτόν η δοκιμασία και η διδασκαλία. Η τελετή αυτή ονομαζόταν "θρονισμός".
Του φορούσαν στο κεφάλι στεφάνι από κλαδί ελιάς και μια κόκκινη ταινία στην μέση του, την οποία θα έφερε μαζί του στην υπόλοιπη ζωή του, ενδεικτική της μυήσεώς του.

ΠΗΓΗ