Τις αφήνουν όσο να στεγνώσει καλά η ζύμη κι όπως οι καλικάντζαροι τρέχουν να σωθούν από τον Αγιασμό ανοίγουν τις τρύπες πάνω στις μαρμαρίτες . Όταν είναι έτοιμες τις τοποθετούν σε πιάτα και τις ραντίζουν με μούστο.
Κάποια πιάτα τα μοιράζουν σε σπίτια στο χωριό τα υπόλοιπα τα κρατούν για την οικογένεια η για να κεράσουν τις μπαντατσούδες, που το βράδυ θα περάσουν από τα σπίτια να πουν το τραγούδι.
Η λαϊκή παράδοση λέει πως :
“Oι καλικάντζαροι έρχονται στη γη και ενοχλούν τους ανθρώπους τις νύχτες από την παραμονή των Χριστουγέννων μέχρι τα Θεοφάνεια. Ανεβαίνουν στη γη και τα Θεοφάνεια που επιστρέφουν, βλέπουν το δέντρο που προσπαθούσαν να κόψουν όλο τον χρόνο ακέραιο, άκοπο. Και πάλι από την αρχή ,κόβουν, έρχονται τα Χριστούγεννα κλπ..
Συχνάζουν συνήθως στους μύλους, στις γέφυρες, στα ποτάμια και στα τρίστρατα (μεγάλα μονοπάτια) όπου παραμονεύουν τη νύχτα και φεύγουν με το τρίτο λάλημα του πετεινού.
Τις νύχτες του δωδεκαήμερου μπαίνουν στα σπίτια από τις καπνοδόχους, αρπάζουν ρούχα, σκορπούν το αλεύρι ή την τέφρα από το τζάκι .Γι’ αυτό τα τζάκια εκείνες τις μέρες είναι αναμμένα με πολύ φωτιά, γιατί οι καλικάντζαροι φοβούνται τη φωτιά”
Υλικά
Αλεύρι σταρένιο
Σόδα ή μπέικιν
Νερό
Πετιμέζι ή ζάχαρη για το πασπάλισμα
Εκτέλεση
Ανακατεύουμε το αλεύρι, τη σόδα και το νερό για να γίνει ζύμη. Η ζύμη να είναι μάλλον αραιή. Ψήνουμε τις μαρμαρίτες πάνω σε πέτρα που έχει ζεσταθεί από τα αναμμένα κάρβουνα.
Σερβίρουμε περιχύνοντας τις με μούστο ή πασπαλίζοντας με ζάχαρη.
Στη Σκύρο τις λένε και φωτόπιτες αφού αυτές οι λεπτές τηγανίτες φτιάχνονται παραμονή και ανήμερα των Φώτων. Και επειδή είναι νηστεία η παραμονή τις τρώνε με πετιμέζι, μέλι ή ζάχαρη αλλά την επόμενη, τις βουτούν στα αβγά ή τις γεμίζουν με κολοκύθα και τυρί σε τριγωνικές πίτες που μοσχομυρίζει ο τόπος.
[Σκυριανές μαρμαρίτες γεμιστές με κολοκύθα και τυρί: βράζετε 1 κίτρινη κολοκύθα ενός κιλού και την κάνετε πουρέ στο μίξερ. Προσθέτετε λίγη κανέλα, δυόσμο, μπαχάρι, 1 τριμμένο κρεμμύδι και τη βάζετε στο τηγάνι να σοταριστεί. Όταν απορροφηθούν τα υγρά της προσθέτετε διάφορα τυριά. Κάνετε μια σφιχτή ζύμη με το χυλό σας, ανοίγετε σε φύλλα, βάζετε λίγη γέμιση και κλείνετε τριγωνικά σαν τυρόπιτες. Ψήνετε στο φούρνο μέχρι να ροδίσουν.]
Το όνομα το οφείλουν στο μάρμαρο ή μια λεία πέτρα που βάζουν πάνω στην πυροστιά στο τζάκι. Όταν κάψει καλά, ρίχνουν λίγο από το χυλό και έτσι όπως απλώνεται, βγάζει φουσκάλες όπως τα σφουγγάρια. Αυτό, άλλωστε, είναι και το χαρακτηριστικό: ο αραιός χυλός που έχει φουσκώσει καλά για να δίνει όγκο.
Οι ζευγάδες, μάλιστα, στην Κω το έχουν έθιμο να φτιάχνουν τις μαρμαρίτες για να τις προσφέρουν στους περαστικούς. Ρίχνουν το χυλό με ένα αγκλούπιν, όπως λένε, νεροκολοκύθα, ή ένα κανάτι, και όταν ψηθούν καλά, τις ξεκολλούν από το μάρμαρο με ένα ξυστρίν, ένα φτυαράκι για αυτή τη δουλειά, και τις τοποθετούν σε μεγάλα ταψιά.
---------------------------------------
Και μπορεί οι μαρμαρίτες να οφείλουν το όνομα στο μάρμαρο αλλά γίνονται εξαιρετικές και στο αντικολλητικο τηγάνι.ΠΗΓΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ: